Ayak bileği burkulmaları sporda ve hatta günlük hayatımızda en sık karşılaşılan yaralanmalardandır. Ayak bileğimize destek sağlayan, çevreleyen ve koruyan birçok bağ bulunur. Ayak bileği yaralanmalarında en sık görülen sorun içe dönme hareketinin zorlanması sonucu bileğin dış tarafındaki ATFL (Anterior Talo Fibular bağ) dediğimiz dış yan bağın yaralanmasıdır.
Klinik açıdan incelediğimizde burkulmaları 3 sınıfa ayırabiliriz.
1. Derece; Bunlardan ilki ve en hafif olanında bağda bir yırtığın olmama durumudur. Ayak bileğinde ağrı, şişlik ve hareket kaybı minimal düzeyde görülebilir.
2. Derecede ise bağda kısmi yırtık vardır ve ağrı, şişlik ve hareket kaybı daha fazladır. Hastanın günlük yaşam aktivitesini azaltır.
3. derecede bağın tam yırtılmasına bağlı ağrı, şişlik, hareket kaybının dayanılmaz seviyede olduğu durumdur. Hasta hiçbir şekilde ayağın üstüne yük veremez, şişliğin olduğu bölgede morluk ve kanama görülür.
Travmadan birkaç saat sonra yapılan muayenelerde şişlik sebebiyle hasar tam olarak tespit edilemez.
İlk müdahale olarak PRICE protokolü hastaya anlatılır.
Buz uygulaması;
-
- Ağrıyı azaltmada en etkili yöntemdir. Aynı zamanda ödemi ve şişliği azaltarak iyileşme sürecine katkıda bulunur. Buzu direk cilt üzerine koymak sakıncalıdır. Bir havlu üzerinden koymak daha uygundur.
Soğuk uygulama özellikle ilk 3 gün saat başı 15 dk olacak şekilde günde 4-5 kez önerilir.
İstirahat
-
- Mümkünse iki-üç gün yaralanan ayak bileği üzerine basılmamalıdır. Bu sürede koltuk değneği kullanılabilir. Eğer ayak bileğindeki şişlik çok fazla ise doktorunuz birkaç gün süre ile geçici bir alçı uygulayabilir.
Elastik sargı
-
- Çok sıkı olmamak şartı ile ayak parmaklarından başlayarak sarılan elastik bandaj şişliğin azalmasında yardımcı olur.
Bacağı yüksekte tutma
-
- İki-üç gün süresince mümkün olduğunca ayağı göğüs hizasından yukarıda olacak şekilde tutmak gerekir. Bu uygulama da şişliğin azalmasına yardımcı olur.
Ağrı kesici ilaçlar
-
- Ağrının derecesine göre basit ağrı kesiciler veya hem ağrı kesici, hem ödemi azaltıcı etkisi olan ilaçlar kullanılabilir. İlaç kullanmadan önce doktorunuza danışmanız daha doğrudur.
Ayak bileklikleri
- İyileşme sürecinde ayak bileğine destek olmak ve ağrıyı azaltmak amacıyla burkulmalara özel bileklikler kullanılabilir. Bunlar ayak bileğinin yukarı-aşağı hareketlerine izin verirler ancak burkulmayı önlerler. Bir kısmı ile spor yapılabilir
Muayenede palpasyonla ağrı çok şiddetleniyorsa koruma amaçlı yarım alçı yapılabilir. Bu yöntemlerle ağrının 10-15 gün içerisinde azalarak geçmesi beklenir. Bu süreç sonunda ayak bilek egzersizleri çok zorlamayacak şekilde başlanmalıdır. (Ayağın üstüne yük verme, ayağı ileri geri sağa sola hareket ettirme gibi ) Hasta yük verirken zorlanıyorsa koltuk değneği gibi yardımcı cihazlar kullanabilir.
Amaç birdenbire bölgeyi zorlamamak ama harekete başlamaktır.
Tüm bunlara rağmen ağrı hiçbir şekilde azalmıyorsa bağda tam yırtık ya da başka patoloji olabileceğinden daha detaylı tetkiklere başvurulması önerilir.
EVOLEYBOL.COM 