Voleybol nasıl bir spordur?
Voleybol; kısa-patlayıcı (sıçrama, blok, defans vb) hareket paternlerinden oluşan, hızlı ve çabuk pozisyon değişikliklerini içerisinde barındıran ve müsabaka süreleri 2-3 saat sürse de literatürde anaerobik olarak kabul edilen bir spor türüdür (Kunstlinger, 1987). Tanımdan da anlaşılacağı üzere voleybolda performans testleri için bizi ilgilendiren 3 temel unsur var: Güç, Hız ve Çeviklik.
Performans testi ne için kullanılıyor?
Performans testleri elit sporcuların performans takibinden (sezon öncesi başlayıp antrenman programına göre belli aralıklarla), alt yapıya alınacak sporcuların taramasında, mevki seçiminde ve gelişim takibinde, yaralanan sporcuların spora dönüş evrelerinde eski performanslarına ulaşmasının takibine kadar bir çok amaç ile kullanılıyor.
Performans testleri nasıl yapılıyor?
Bu yazıda testlerin neler olduğundan ziyade neden ve nasıl yapılması gerektiğine biraz daha fazla vurgu yapmak istiyorum. Çünkü bu gerçekten bir yazıda ele alınamayacak kadar geniş bir konu ve bir test her ne kadar kısa sürse de (20 saniye & 2 dakika) etkilendiği bir çok faktörden ötürü test öncesi / anı / sonrası dikkat edilmesi gereken birçok unsur var. Özellikle de bu testleri bir gün içerisinde tamamlayabilmek için seçtiklerimizi bir kulvar (istasyon) halinde uyguladığımızda ise, en az 2 saatimizi alan bir işlem.
Hangi testler yapılıyor?
Test seçimi OPSİYONEL. Antrenörün, takımın ve oyuncuların ihtiyaçlarına göre şekillenebilir, ancak yukarıda bahsettiğim temel unsurlar göze önüne alınmalı, seçilen testlerin voleybola özgü fonksiyonları içerdiğinden ve geçerli-güvenilir yöntemler olduğundan muhakkak emin olunmalı.
Testleri etkileyen Faktörler?
Testlere etkiyen çok fazla faktör var demiştik. Yukardaki görselde de göreceğiniz üzere literatürden bulduğum bu etkenler sadece voleybol ve dikey sıçrama testi için yazılanlar. Artık literatürde karara bağlanan mesele tüm etkenleri standardize ettiğinizde oyuncunun performansının düştüğü. Sonuçta her oyuncu birbirinden farklı teknik uyguluyor. Bu etkenleri onların tekniklerini sınırlandırmayacak şekilde düzenleyip hepsini standardize etmesek de hepsini NOT ETMEK zorundayız. Not etme meselesi yapılan her tekrar testinde sonuçların gerçek değişimleri göstermesi açısından bizler için çok önem arz ediyor. Çünkü not etmeyip farklı şekilde bir test uygulanırsa, bulunan sonuç sporcudaki gerçek değişimden dolayı mı, yoksa test parametresi değiştiği için mi asla bilemeyiz.
Performans testlerinin doğru yapılması neden önemli?
Sizlerin de hak vereceği üzere performans testleri üzerine zaman ayrılması / düşünülmesi / tartışılması gereken ve bir sisteme oturtulup o sistem dahilinde uygulanması gereken önemli bir iş. Voleybola özgü şu testler var, şöyle yapılır demektense, önce bu işi niye yapıyoruz, nasıl yapmalıyız, kimler yapmalı meselesine değinmek istedim. Bir şeyleri yaparken önce işin temeli iyi öğrenilmeli diye düşünüyorum.
Bu işin bir EKİP işi olduğu unutulmamalı ve tüm bu kararların antrenör, kondisyoner ve fizyoterapist üçlüsünün ortak fikri ile alınmasının oyuncu için en faydalı yol olacağı bilinmeli.